Diyabet, halk arasında şeker hastalığı olarak bilinmektedir. Şeker Hastalığı yaşam kalitesini ciddi biçimde etkileyen ve tedavisi mümkün olmayan bir hastalıktır. Vücudumuzda üretilen hormonlardan biri olan İnsülin olmayınca, besinlerle aldığımız şeker ve diğer besin unsurları, ihtiyaç duyan hücrelere giremez. Böylelikle, hücreler şekersizlik çeker, kanda şeker miktarı normalin üstüne çıkar. Kanda şekerin çok artması, “zehir” etkisi yaratır ve vücudun tüm hücrelerini tahrip eder. Şeker hastaları vücutlarında bir hasar olana kadar hastalıklarını çok önemsemez ve bu hastalığın zararsız olduğunu düşünürler. Ancak Diyabet kontrol edilmezse yaşam kalitesini bozmakta, ciddi organ hasarlarına yol açmakta ve ömrü kısaltmaktadır.
Diyabet hastalığı, teknoloji ve özellikle artan obezite tüm dünyada olduğu gibi Türkiye´de de beklenenin ötesinde bir hızla artıyor.
Türk Diyabet Vakfı 40 yaş üstü her 5 kişiden birinin, 50 yaş üstü her 4 kişiden birinin diyabet hastası olduğunu belirtiyor. Tüm diyabetli bireylerin % 50’si, sağlık durumlarının farkında değildir. Bu kişilere mutlaka eğitim ve bilinçlendirme çalışması yapılması gerekmektedir. Şeker hastası adayı olup olmadığınızı anlamak aslında çok zor değil. Eğer çok su içiyorsanız, çok idrara çıkıyorsanız, ağız kuruluğu, iştah fazlalığı, halsizlik gibi şikâyetleriniz varsa en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
Şeker hastasıysanız tedavi aşamasında yapmanız gereken en önemli etmen beslenme alışkanlığınızda değişikler yapmaktadır. Öncelikle kan şekerini yavaş yükselten besinleri tercih etmek ve öğün saatlerini belli bir düzene oturtmak, bol miktarda lifli gıda (sebze, meyve, baklagiller) tüketmek en temel kurallardır. Şeker hastası olmanız tatlıları hayatınızdan tamamen çıkarmanız anlamına gelmez. Tatlı alternatifi olarak; tatlandırıcılarla hazırlanmış sütlü tatlılar ya da light bisküviler tercih edilmelidir.
Yasak ya da kötü besin yoktur. Önemli olan tüketilen miktar, yeme zamanı, şekli ve pişirme yöntemidir. Beyazlaştırılmış ve basit şeker içeren gıdalardan; hem diyabetlilerin, hem de beslenmesine önem veren tüm yetişkinlerin uzak durmaları gerekir. Bu nedenle saflaştırılmış besinlerden çok tam tahıllı ürünleri, kuru fasulye, mercimek, nohut gibi kuru baklagilleri tüketmeye özen gösterilmelidir. Bunun yanında egzersiz de şekerinizi kontrol altında tutmanıza yardımcıdır. Daha kaliteli ve daha uzun bir yaşam sürmeniz için diyet ve egzersizi bir yaşam tarzı haline getirmek gerekir.
Tüm Dünyada olduğu gibi Ülkemizde de önemli bir halk sağlığı sorunu olan diyabet ülkelerin sağlık harcamalarına çok ciddi bir ekonomik yük getirmektedir. Bu yükün; mücadele edilmez ise, yakın gelecekte daha da artması beklenmektedir. Bu bağlamda günün anlam ve önemini belirtmek amacıyla “14 Kasım Dünya Diyabet Günü” tüm dünyada, çeşitli etkinlikler gerçekleştirilmektedir.
İlimizde halkımızın farkındalığını artırmak amacıyla Diyabetle Yaşam Derneği işbirliği ile 11 Kasım Pazartesi gününden itibaren ücretsiz kan şekeri ölçümü stantları kurulmuştur. İlçelerimiz de eğitimler verilmiş olup, 14 Kasım Perşembe günü Atatürk Parkı’nda farkındalık oluşturmak amacıyla yürüyüş etkinliği düzenlenmiştir.
Dr. Mustafa HAMBOLAT
İl Sağlık Müdürü