21 KASIM DÜNYA KOAH GÜNÜ
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığının kısaltılmış ismi olan KOAH, zararlı toz, gaz ve parçacıkların solunması sonucu hava yollarında ve akciğerlerde gelişen mikrobik olmayan iltihabın neden olduğu, hava yollarının daralması ve tıkanması ile sonuçlanan genellikle ilerleyici özellikte bir hastalıktır. Günümüzde tüm dünyada 3. ölüm nedeni haline gelen KOAH, tüm ölümlerin de %5.5’ inden sorumludur. Türkiye’de solunum sistemi hastalıkları en sık görülen 3. Ölüm nedenidir ve bu ölümlerin %61.5’i KOAH nedeniyledir. Toplumun KOAH konusunda yeterli bilgiye sahip olmaması, hastalığın erken tanısını ve etkin tedavisini güçleştirmektedir.
KOAH gelişimi için tüm dünyada en yaygın görülen risk faktörü sigara dumanıdır.Diğer tip tütün kullanımı (pipo, puro, nargile vb.) ve çevresel tütün dumanı da KOAH gelişimine neden olmaktadır. Genetik risk faktörlerinin yanı sıra özellikle (biyomas) odun tezek, kök benzeri yakıt kullanımı, meslek nedeniyle toz, duman ve çeşitli gazların solunması, Sigara dumanından pasif etkilenme, iç ve dış ortam hava kirliliği, sosyal etkenler, sosyoekonomik durum, beslenme bozukluğu, çocuklukta geçirilen solunum sistemi hastalıkları ilerde KOAH’a neden olmaktadır. Son yıllarda önemi giderek vurgulanmaya başlayan fiziksel aktivitede azalma yani hareketsizlikte de artık önemli bir risk faktörü olarak kabul edilmektedir. KOAH’da en sık görülen yakınmalar nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarmadır. Sigara içen kişiler öksürük ve balgamı önemsemezler bu nedenle doktora başvurmazlar. Nefes darlığı nedeniyle fizik aktivitede azalma ortaya çıkar. Eforda nefes darlığı çeken kişi, yol yürümek istemez, günlük işlerini azaltır ve bu kısır döngü içerisinde zamanla evden çıkmamayı tercih eder hale gelir. Bu şekilde giderek artan fiziksel aktivite azalması, hastanın yaşam kalitesini bozarak hastalığın ilerlemesine neden olur, sakatlık ve ölüme yol açar.
KOAH ın tanısı, basit ve ağrısız bir test olan “nefes ölçüm testi” ile kolayca konabilmektedir. KOAH’ın erken tanısı, hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm oranlarını azaltmaktadır. Bu nedenle, 40 yaş üstü, tütün ürünleri kullanan, mesleği gereği tozlu ortamlarda bulunan kişilerde müzmin seyirli öksürük, balgam ve nefes darlığı yakınmalarından en az birinin bulunması halinde kişinin bir göğüs hastalıkları doktoruna başvurarak ”nefes ölçüm testini” yaptırması gerekir. KOAH ilerleyici bir hastalık olmasına karşı önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. KOAH’lı bir hastanın yapması gereken ilk iş;
*Sigarayı bırakmak
*Zararlı toz ve dumandan uzak durmak,
*Grip ve zatürre aşılarını yaptırmak
*KOAH ilaçlarını düzenli kullanmak
*Hareketli bir yaşam sürmektir. Haftanın beş günü, günde en az 30 dakika süre ile orta yoğunlukta yürüyüş yapmak hastalık gelişimini ve hastalığın ilerlemesini önemli ölçüde azaltmaktadır.
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) önemli bir küresel halk sağlığı sorunu olmasına rağmen toplumların hastalık hakkındaki bilgileri yetersizdir. Hastalığın önemine vurgu yapmak ve kamuoyunu bilinçlendirmek amacıyla ülkemizin de içinde bulunduğu 100’den fazla ülkede her yıl Kasım ayının üçüncü Çarşamba günü Dünya KOAH Günü olarak kutlanmaktadır. Bu yıl 21 Kasım 2018 tarihinde “ Her Adımda Sağlıklı Nefese” Sloganı ile Dünya KOAH günü etkinlikleri ile hastalık konusunda insanları bilgilendirmek, toplumsal farkındalığı arttırmak, başlıca risk faktörleri konusunda olumlu ve kalıcı davranış değişiklikleri oluşturmak, hastalıkları erken dönemde tespit ederek ilerlemesini önlemek amaçlanmaktadır.
Bu kapsamda; ilimizde halka yönelik eğitim ve farkındalık çalışmaları kesintisiz devam etmekte, yerel ve ulusal basın yayın kuruluşları aracılığı ile dalında uzman hekimlerimiz tarafından halkımızın bilgilendirilmesi sağlanmaktadır. Ayrıca 21 Kasım Çarşamba günü Antakya Prime Mall Alışveriş Merkezinde sağlık çalışanlarımız tarafından açılacak stantta ücretsiz solunum fonksiyon testi yapılarak halkımızın bilgilendirilmesi sağlanacaktır.
Tüm Halkımız Davetlidir.
Daha Sağlıklı bir yaşam için, her gün bir adım daha fazla…
Dr. Sebahattin YILMAZ
İl Sağlık Müdürü