Yalnız Türk ve İslâm âlemine değil, tüm dünyanın ilim âlemine şeref vermiş bir Türk dâhisi olan İbn-i Sina; tıp, matematik, kimya, astronomi, fizik, felsefe, jeoloji, teoloji ve müzik alanında birçok eserler vermiş Müslüman Türk aydınıdır.
Kuşyar isimli bir doktorun gözetiminde okuduğu tıp kitapları sayesinde tıpta yoğunlaşarak 16 yaşında başladığı tıp eğitimini 2 sene gibi kısa bir sürede tamamlayarak küçük ve büyük kan dolaşımını birbirinden ayırmış kalp ve damar sistemlerinin temelini atmış değerli bilim insanımızdır. Diğer taraftan, İbn-i Sinâ, cerrahi tedavinin sağlıklı olarak yürütülebilmesi için anatominin önemini özellikle eserlerinde vurgulamıştır. Hayati tehlikenin çok yüksek olmasından ötürü pek gözde olmayan cerrahi tedavi ile ilgili örnekler vermiş ve ameliyatlarda kullanılmak üzere bazı aletlerin nasıl bir biçim ve şekilde olabileceği ile ilgili önerilerde bulunmuştur. İnsan gözüyle de yakından ilgilenen İbn-i Sînâ döneminin seçkin fizikçilerinden ibn-i Heysem gibi, Göz ve Işın Kuramı'nı savunmuş üst göz kapağının dışa dönmesi, sürekli beyaz renge veya kara bakmaktan meydana gelen “kar körlüğü” gibi daha önce söz konusu edilmemiş hastalıklar hakkında da eserlerinde bahsetmiştir.İbn-i Sînâ, tıp alanında ve değişik konular üzerine 240'ı günümüze gelen, 450 kadar toplam da makale yazmıştır. Kayda geçen yazıların 150 tanesi felsefe alanında, 40 tanesi tıp alanındadır. Hatta Pastör’den 1000 yıl önce mikrop fikrini ortaya atan ilk ilim ve bilim insanıdır. Eserinde: “Her hastalığı yapan bir kurd vardır. Ne yazık ki biz onu görebilecek vasıtalardan mahrumuz.” Bu ifadesi ile mikroptan bahsetmek ve mikroskopa duyduğu hasreti vurgulamaktadır. Tıpla ilgili 2 önemli kitabı vardır. Bunlardan ilki, kalp ilaçları konusunda yazılmış eczacılık ile ilgili bir eser olan, Kalp İlaçları Risalesi ve Kanunu’dur. İbn-i Sina, anısına kurulan hastane, fakülte ve üniversiteler vardır. Paris Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde portresi asılıdır. Ay üzerindeki bir kratere İbn-i Sina Krateri adı verilmiştir.1037 yılında kaybettiğimiz üstadı ve tarihimize sayısız hizmet ve eserleri olan üstatlarımızı Rahmet ve minnetle yâd ediyorum.
Dr. Mustafa HAMBOLAT
Hatay İl Sağlık Müdürü